(...) Hierbij sluit het grondmotief aan, dat in het boek Deuteronomium zeven keer herhaald wordt: 'Doe deze geboden, en gij zult leven!' (...) De Talmoed benadrukt het werkwoord aan het einde van die zin als een goddelijke oproep om de Schrift steeds opnieuw te interpreteren, teneinde de levenschenkende zin ervan - het hoofddoel - te doorgronden. De rabbijnen trekken uit de zevenvoudige herhaling van dit grondmotief de conclusie: geen van de verordeningen van de Tora mag zo worden toegepast dat er een te groot beroep wordt gedaan op het vermogen van het volk zich er aan te houden. Wanneer dus het merendeel van de joden zich aan een bepaalde regel niet meer kan houden, dan is die regel niet langer bindend. In die zin ervoeren onze wijzen al in vroeg-talmoedische tijden dat enkele wetten te streng en de straffen die op de overtreding ervan stonden te groot waren. Een middel dat vaak werd toegepast om de scherpte ervan te verzachten was de methode van de inperking van het terrein waarop de wet gold.
Dit gebeurde onder andere bij de 'weerbarstige, weerspannige zoon' (Deut. 21:18 e.v.), die tot steniging moest worden veroordeeld wanneer geen enkele vermaning of straf van de ouders iets uithaalde. Hier sloegen de rabbijnen aan het werk met het fijngeslepen instrument van de juridische interpretatie: Er kon in ieder geval geen sprake zijn dat een minderjarige gerechtelijk ter verantwoording kon worden geroepen en gestraft - dus iemand is pas strafbaar als hij zijn dertiende levensjaar heeft voltooid. Bovendien diende ook het woord 'zoon' speciale aandacht te krijgen: dat gold slechts totdat een jongen geslachtsrijp was, omdat daarna de mogelijkheid van eigen vaderschap het begrip zoon uitsloot. Omdat deze ontwikkeling in de regel al met dertien jaar en drie maanden begon, bleven er maar die maanden over waarin de wet kon worden toegepast. Daarom werd de regel - zoals de Talmoed met voldoening constateert - praktisch nooit uitgevoerd en diende hij alleen ter afschrikking en waarschuwing.
uit: Uit de Bijbel leren leven Pinchas Lapide (blz. 46-47 derde druk, Ten Have Baarn)
